Trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần trở thành một phần quen thuộc trong cuộc sống: từ công cụ chỉnh ảnh, tạo video, chatbot cho đến ứng dụng quản lý công việc. Tuy nhiên, song song với lợi ích, các cảnh báo về ứng dụng AI đang ngày càng được nhắc đến nhiều hơn, khi công nghệ này bị tội phạm mạng lợi dụng để lừa đảo, đánh cắp thông tin và tạo nội dung giả mạo. Trong bài viết này, hãy cùng Thăng Bùi MKT điểm qua các cảnh báo về ứng dụng AI đang khiến nhiều người mất tiền và dữ liệu để bạn không trở thành nạn nhân tiếp theo.
I. Tại sao ứng dụng AI dễ trở thành công cụ của tội phạm?
Vì AI có khả năng học và mô phỏng hành vi con người, nhưng cũng đồng nghĩa với việc nó có thể bị tội phạm mạng khai thác để tạo ra những hình thức lừa đảo tinh vi hơn. Chỉ cần một cú nhấp chuột vào ứng dụng AI miễn phí, dữ liệu cá nhân, hình ảnh, hoặc thậm chí giọng nói của bạn có thể đã bị thu thập.
II. 7 cảnh báo mà bạn nhất định phải biết khi dùng ứng dụng AI
Những cảnh báo về ứng dụng AI dưới đây là tổng hợp từ các chuyên gia bảo mật, giúp bạn nhận diện rủi ro sớm để tránh trở thành nạn nhân của công nghệ.
1. Ứng dụng AI thu thập và khai thác dữ liệu cá nhân
Nhiều ứng dụng AI yêu cầu quyền truy cập vào camera, micro, vị trí, danh bạ… khiến người dùng vô tình cung cấp lượng dữ liệu khổng lồ. Không ít ứng dụng lợi dụng quyền này để lưu trữ, phân tích hoặc thậm chí bán thông tin cho bên thứ ba. Điều nguy hiểm là dữ liệu cá nhân, từ ảnh, giọng nói đến thói quen sử dụng và có thể bị khai thác cho mục đích quảng cáo, lừa đảo hoặc giả mạo danh tính.
2. Deepfake và video giả mạo
Khi hình ảnh và giọng nói có thể bị làm giả hoàn hảo, người xem rất dễ bị đánh lừa. Deepfake là kỹ thuật dùng AI để tạo ra video hoặc giọng nói giả giống người thật đến mức khó phân biệt. Tội phạm đã lợi dụng công nghệ này để gọi điện video mạo danh người thân, yêu cầu chuyển tiền hoặc xác minh tài khoản ngân hàng. Đây là hình thức lừa đảo bằng AI nguy hiểm nhất hiện nay.
3. Ứng dụng AI chứa mã độc
Không ít ứng dụng AI giả mạo hoặc không rõ nguồn gốc được tạo ra chỉ để phát tán mã độc và virus. Nhiều ứng dụng trôi nổi trên mạng thực chất chỉ là vỏ bọc để cài mã độc. Khi người dùng tải về, điện thoại hoặc máy tính có thể bị cài phần mềm gián điệp, keylogger (ghi lại thao tác bàn phím) hoặc trojan chiếm quyền điều khiển. Một khi hacker có quyền truy cập, mọi tài khoản mạng xã hội và ví điện tử đều có nguy cơ bị xâm nhập.
4. Nội dung tạo bởi AI bị lợi dụng lan truyền tin giả
Một cảnh báo quan trọng khác về ứng dụng AI là khả năng phát tán tin giả (fake news). Các công cụ AI tạo hình, video, bài viết đang bị lợi dụng để sản xuất tin giả, gây hoang mang dư luận. Những video người nổi tiếng phát ngôn sốc, tin tức khẩn cấp hay clip chuyển khoản tiền đều có thể là sản phẩm giả mạo. Việc chia sẻ vô ý những nội dung này khiến bạn vô tình trở thành người lan truyền tin sai sự thật.
5. Ứng dụng AI vi phạm bản quyền
Nhiều ứng dụng AI không đảm bảo bản quyền nội dung khi sử dụng dữ liệu huấn luyện. Các phần mềm AI tạo ảnh, video hoặc nhạc có thể sao chép một phần dữ liệu từ nguồn có bản quyền. Nếu bạn sử dụng cho mục đích thương mại (quảng cáo, bán hàng, video TikTok…), rất dễ bị khiếu nại vi phạm bản quyền. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp đang bị rủi ro hợp đồng khi nhân viên dùng AI xử lý tài liệu mà không được phép.
6. Ứng dụng AI không kiểm soát được dữ liệu nội bộ
Một cảnh báo ít được nhắc đến nhưng cực kỳ nguy hiểm là rò rỉ dữ liệu nội bộ thông qua công cụ AI. Một số doanh nghiệp cho phép nhân viên dùng AI hỗ trợ viết báo cáo, phân tích dữ liệu… nhưng không nhận ra rằng, những thông tin đó có thể bị lưu trên máy chủ của nhà phát triển. Nếu dữ liệu nội bộ rò rỉ (như kế hoạch marketing, báo giá, thông tin khách hàng), hậu quả về tài chính và uy tín là khôn lường.
7. Tổng hợp những ứng dụng AI đã từng bị cảnh báo không an toàn
Sau hàng loạt vụ việc lừa đảo và rò rỉ thông tin cá nhân, nhiều cơ quan an ninh mạng đã công bố danh sách những ứng dụng AI tiềm ẩn rủi ro cao hoặc có dấu hiệu vi phạm quyền riêng tư. Bảng dưới đây sẽ giúp bạn hình dung rõ hơn về các loại ứng dụng AI đang bị cảnh báo và cách sử dụng an toàn hơn.
| Nhóm rủi ro | Tên ứng dụng AI bị cảnh báo | Hình thức rủi ro | Ghi chú |
| Giả mạo thu thập dữ liệu cá nhân | ChatGPT giả mạo, AI Mirror, Ask AI – Chatbot App, ChatGPT for Chrome (bản nhái) | Dụ người dùng đăng nhập tài khoản Google/Facebook để lấy thông tin cá nhân | Cảnh báo từ Bộ TT&TT, Kaspersky, Sophos |
| Ứng dụng chứa mã độc | ChatGPT Pro Unlock, ChatGPT Fast AI Chat, AI Photo Enhancer Pro | Cài mã độc, tự động tải phần mềm gián điệp | Google Play & Apple Store đã gỡ bỏ 2024 |
| Deepfake & video giả mạo | DeepFaceLab, Reface (bản mod), Deepfake Web App, HeyGen Free (phiên bản lậu) | Tạo video deepfake mạo danh người thật để lừa đảo tài chính | Bộ Công an & báo Hải Quan cảnh báo 2025 |
| Ứng dụng AI lấy dữ liệu khuôn mặt hoặc giọng nói | FacePlay, AI Yearbook, Voicemod AI, Vocal Remover AI | Lưu trữ hình ảnh, giọng nói làm dữ liệu huấn luyện mà không xin phép | Nhiều chuyên gia bảo mật cảnh báo về quyền riêng tư |
| Ứng dụng AI tạo nội dung vi phạm bản quyền | Midjourney Free (bản crack), Leonardo AI bản lậu, Stable Diffusion Web bản mod | Sử dụng dữ liệu gốc không bản quyền, phát tán nội dung vi phạm | OpenAI, Stability AI cảnh báo 2024 |
| AI sử dụng trong lừa đảo tài chính | AI Voice Clone Tool, Fake Call AI, DeepFake Generator Online | Giả giọng người thân hoặc nhân viên ngân hàng để lừa chuyển tiền | Bộ Công an Việt Nam c |
III. Tips nhận biết những ứng dụng AI an toàn
Không phải ứng dụng AI nào cũng nguy hiểm, chỉ cần bạn biết cách chọn lọc và kiểm tra. Để nhận biết ứng dụng AI đáng tin cậy, bạn nên:
- Kiểm tra nguồn phát hành: Ưu tiên tải ứng dụng từ website chính thức hoặc chợ ứng dụng có xác minh (Google Play, App Store).
- Đọc kỹ chính sách bảo mật: Ứng dụng uy tín luôn minh bạch về cách thu thập và sử dụng dữ liệu.
- Xem đánh giá cộng đồng: Tránh cài đặt ứng dụng có nhiều phản hồi tiêu cực về lỗi hoặc rò rỉ thông tin.
- Giới hạn quyền truy cập: Chỉ cấp quyền khi thật sự cần thiết, đặc biệt là quyền camera, micro và vị trí.
Kết luận
Trí tuệ nhân tạo mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro. Hiểu và tuân thủ các cảnh báo về ứng dụng AI không chỉ giúp bạn bảo vệ thông tin cá nhân mà còn giữ an toàn cho cộng đồng. Hãy luôn tỉnh táo, cập nhật kiến thức và sử dụng công nghệ một cách chủ động – vì chính bạn là người quyết định AI phục vụ mình hay ngược lại.
